Als je een andere oorzaak vindt van een situatie die valide is, ondergraaf je de belemmerende overtuiging. In dit artikel lees je over de zoektocht naar andere oorzaken.

Omkering

Allereerst een omkering waarbij je direct merkt dat er aan de logica van jouw overtuigingen wordt gemorreld. Het is een citaat van Marten Toonder in een brief aan Dick Matena:

“Wat in je jeugd gebeurd is, is dikwijls het gevolg
van een voorval op latere leeftijd.”

Nu gaan de meeste mensen uit van het omgekeerde: doordat ik dingen heb meegemaakt in mijn jeugd,  heb ik op latere leeftijd last van bepaalde conditioneringen. Als je een citaat als hierboven leest, gaat het knarsen in je hoofd. Ik leg het als volgt uit: als je in je leven een lastige situatie meemaakt of een verklaring zoekt van afwijkend gedrag, kun je gaan speuren in je verleden. Omdat je zo ongelofelijk veel dingen hebt meegemaakt, is er altijd wel een aantal gebeurtenissen te vinden die een verklaring geven voor de situatie of het afwijkende gedrag. Op die manier maak je een andere rangschikking van de gebeurtenissen in je jeugd; je maakt er een ander en meer passend verhaal van.

Wat zegt dit over jou?

Een andere manier om een overtuiging om te buigen is door het zoeken naar een oorzaak in de persoonlijke sfeer. Je kunt bijna altijd de vraag stellen: “Wat zegt dit over jou?”, of “Wat kun je hieruit leren?” Daarmee laat je het inhoudelijke perspectief los en zoek je (samen) naar oorzaken in de persoon die het probleem ervaart.

“We don’t see the things as we are,
We see the things as we are.”

Causaliteit is een illusie

Het helpt als je causaliteit, oorzaak-gevolgrelaties, als iets arbitrairs ziet. Want dan kun je altijd zoeken naar een andere oorzaak. Neem het volgende voorbeeld: Een man is op straat doodgereden door een vrachtwagen. Je kunt kiezen uit veel oorzaken:

• De vrachtwagenchauffeur was op z’n mobiel aan het kijken;
• De man was op z’n mobiel aan het kijken en lette niet op;
• De man ging meestal eerder naar z’n werk en was nu later door een ruzie met z’n vriendin. Daardoor kwam hij toevallig onder de vrachtwagen;
• De vrachtwagenchauffeur was een romantische rivaal van de man en reed hem expres aan;
• Door financieel wanbeheer moest de man bij z’n vriendin gaan wonen en daardoor was hij nu op deze plek;
• De buurman was wat vergeten, had zijn auto dubbel geparkeerd en daardoor ontstond de gevaarlijke situatie.

Conclusie

Je snapt dat je wel door kunt blijven gaan met andere oorzaken. Het blijft onduidelijk wat je echt waar kunt noemen. Dat betekent dat een redenatie – als die belemmerend is – altijd kan worden losgeweekt door andere oorzaken aan te dragen.